Gehoord, gezien en beleefd in de Drommedaris in Enkhuizen het concert op 18 oktober 2024 gegeven voor de Muziekkring Enkhuizen en Omstreken door Joost Willemze, Harp.
Het eerste concert van dit seizoen voor Muziekkring Enkhuizen wordt verzorgd door harpist Joost Willemze, wiens carrière wordt omlijst door een serie indrukwekkende prijzen. Niet alleen studies in muziek hielden hem bezig maar ook die in klassieke talen en het Russisch sieren zijn CV. We gaan dus genieten van een veelzijdig musicus die de geschiedenis van de mythe van Orpheus aan ons in volle pracht, tragiek en schoonheid zal ontvouwen in fraaie muzikale harpschilderingen, in een bevlogen vertelling met bijzondere geluidseffecten.
Joke Poelsma heet het publiek hartelijk welkom. Zij memoreert nog even het verzoek van de Drom om ons als publiek op de eerste verdieping te ontvangen. Dan doet ze een dringende oproep dat nieuwe bestuursleden zich dienen te melden, omdat het tekort daaraan het voortbestaan van de Muziekkring (sinds 1946!) ernstig bedreigt. Ze refereert verder aan de beroemde mythe van Orpheus die harpist Joost Willemze voor ons zal gaan verbeelden in muziek en toelichting.
Marcel Tournier (1879-1951) Franse componist en harpist en docent die belangrijk solorepertoire voor de harp componeerde. Vers la Source dans le bois. Een lieflijke reeks klanken ontlokt de harpist aan zijn fraaie instrument, kabbelend, ruisend, enthousiasmerend, zoals Orpheus voor Eurydice, goden, mensen en dieren moet hebben gespeeld. Hij gaat helemaal op in zijn spel. Heerlijke Franse harpmuziek geschreven door Tournier vult de zaal. Applaus geeft onze waardering weer.
Carlos MIchàns (1950) Nederlandse componist, schrijver en tekenaar van Argentijnse afkomst. – Trois Moments d’Orphée. Joost Willemze toont zich een onderhoudend verteller en bevlogen musicus die ons in zijn voorstelling meeneemt in dit oude en fascinerende verhaal over liefde, verlangen, doorzettingsvermogen en tragiek. I. Orphée enragé par la Mort d’Euredice. Verdrietige klanken en af en toe een heftige uitbarsting verbeelden Orpheus’ ontsteltenis en smart om de tragische dood van zijn geliefde Eurydice.
II. La Descente d’Ophée dans l’Hadès. Huiverend betrad hij de levenloze onderwereld stap voor stap, de akelige schimmen en nare geluiden trotserend: scherpe tonen, abrupte arpeggio’s illustreren zijn afdaling. Heftige schrille toonladders, onrustige ritmes, razendsnelle loopjes illustreren zijn barre en gevaarlijke tocht door de onderwereld, op zoek naar zijn Eurydice. Afgronden worden verbeeld in bijzondere klankschilderingen. In de Tartarus aanbeland gaat hij op zoek naar de heerser over dit naargeestige gebied: Hades. Het griezelgehalte is bijzonder hoog en levensecht. Klopgeesten en extreme geluidseffecten ontlokt de harpist aan zijn instrument. Mooi om te zien hoe hij geheel opgaat in zijn vertelling en muziek, in lichaamshouding en mimiek.
Er klinken soundtracks met geluidseffecten: stemmen via luidsprekers die het allemaal heel levensecht maken. Hades geeft geen toestemming ondanks Orpheus’ smeekbedes die prachtig verklankt worden: Elyseese harpklanken vermurwen hem echter en Orpheus mag haar meenemen naar het licht onder de beruchte voorwaarde dat hij niet mag omkijken hetgeen natuurlijk toch gebeurt. In de verklankte ontmoeting van de beide geliefden verschijnt op Joosts gezicht een gelukzalige uitdrukking. Eurydice valt terug in de duisternis en dat wordt huiveringwekkend verklankt door de meesterharpist. III. La Tête d’Orphée importée par l’Hèbre. De ontroostbare Orpheus wordt in stukken gehakt en zijn hoofd blijkt nog in staat lyrische klanken voort te brengen die ons verontrusten, verbazen en verbijsteren. Somber en droevig als de laatste stuiptrekkingen van de ooit zo gevierde Orpheus luidt Joost Willemze zijn held uit. Gelukkig gevolgd door het schitterende Che faro senza Eurydice en de Dans van de Zalige Geesten (Arr. Giovanni Sgambati) van Christoph Willibald von Gluck in een arrangement van Giovanni Caramello dat ons weer gelukzalig doet genieten van deze overbekende maar zo heerlijk muziek.
Pearl R. Chertok, (1918-1981) Internationaal gerespecteerde harpiste en componiste. Zij was vele jaren vaste harpiste bij het CBS Television Orchestra. Around the Clock Suite. Deze suite combineert klassieke tradities met hedendaagse harptechnieken en jazzritmes. .I. Ten past two, denk maar aan winkelen in de P.C. Hooftstraat in Amsterdam. Lekker vlot ritme, swingend en vrolijk. Je ondergaat de verleidingen en betoveringen van de luxe winkels, pardon, shops. II. Beige Nocturne. Je gaat je mooi maken voor een avondje uit. Rustige muziek in een matig tempo die over ons uitgestrooid wordt en dan gaat het er voluit swingend op los. Joost is helemaal in zijn element…muziek! IV. The Morning After. Langzaam dringt het daglicht door de jaloezieën en komt men tot bewustzijn en herkent men de dagelijks dingen die op jouw actie wachten. Een vrolijke serie noten in een fijn los ritme komt tot ons en doet glimlachen. Mooi is de schwung en de flair te zien waarmee de harpist zijn instrument bespeelt. Hij legt ook in het kort even de werking van de pedalen uit.
Uno Alexander Vesje (1981) Succesvolle Noorse harpist en componist. Life is flashing before my Eyes and I realize it all started with Blackbird. Dialogen tussen de harp en opgenomen merelzang! Razendsnelle loopjes in het hoge register in samenklank met de externe geluidsbron, fraai en harmonieus waarbij de harp de riedels van de merels beantwoordt. Zoet, zacht, vriendelijk, melodieus. Lange reeksen verlevendigen het klankbeeld, dan weer echte merelzang met antwoorden van de harp. Joost slaat met de vlakke hand op de snaren, een bijzonder effect! Onder een klankendouche bevindt zich het publiek…Een heel bijzondere ervaring deze samenspraak tussen vogel en harpspeler.
De oorspronkelijk op het programma staande uitvoering van variaties op Lucia di Lammermoor van Parish Alvars wordt vervangen door een bewerking van Smetana´s Die Moldau, wat geen slechte ruil is denk ik zomaar. Heerlijk, die overbekende rivierklanken te horen die zo kabbelend en speels de groei van de klaterende beekjes tot de volwassen rivier verbeelden in verrukkelijk harpspel. Klasse! Zo mooi om die tien vingers langs al die snaren te zien snellen, doelbewust en trefzeker. Deze machtig mooie concertavond wordt besloten door een spetterende uitvoering van het beroemde Carnaval de Venise, een compositie uit 1699 van Andre Campra, beroemd geworden door Nicolo Paganini. Daverende bijval van het enthousiaste publiek spreekt boekdelen.
Dit eerste concert smaakt weer naar meer. Dank aan het Bestuur dat deze harpvirtuoos naar Enkhuizen heeft gebracht!
Klaas Herman de Haan, Liefhebber
Comments